C.1 Bijlage - Polster test 

Samen met Daniel Daemen van Safesax hebben we een avond besteed aan beoordeling van Polsters.
Op basis van ervaring, opensnijden van een grote collectie polsters, voelen, bekijken met loeps etc. komen we tot de volgende beoordeling.

Bij de prijs vergelijking hebben we steeds de standaard polsters met metalen resonator vergeleken.

Aanvullingen zijn welkom. 

Constructie van een polster

De polster bestaat uit:

• Een laag vilt
• Een kartonnen achterzijde
• Een leren omtrekking
• Een metalen of kunststof resonator

Over ieder onderdeel is iets te zeggen wat betreft functie en kwaliteit.

Vilt

De functie van vilt is voor de bespeler het dempen van contactgeluid, en voor de onderhoudsman het opvangen van oneffenheden in de aansluiting van toongat en cup.

Het gebruikte vilt verschilt in dikte. Het meeste komt een dikte van ca 3mm voor.  Soms wordt dunner vilt toegepastr. Hierdoor wordt het polster harder, dat maakt stellen moeilijker. Soms is vilt geperst en steviger. Hierdoor wordt het polster wel harder maar ook duurzamer.

Voordelen van vilt zijn dat het niet aan veroudering onderhevig is en blijvende elasticiteit bezit.

Er zijn reparateurs die zelf polsters maken met nieuw leer en vilt van oude polsters. 

Karton

Het karton wordt gebruikt om polsters stevigheid te geven. Stevigheid is belangrijk om te zorgen dat het polster vlak is een stabiele positie ten opzichte van het toongat heeft en houdt.

Het karton zit meestal vast gelijmd aan de onderzijde van het vilt. Vaak is de afmeting exact gelijk aan het vilt en soms een fractie kleiner om het omvouwen van het leer te vergemakkelijken.

Karton is hygroscopisch, het trek vocht aan. Een nadeel is ook wel dat het de neiging heeft van vorm te veranderen door aantrekken van vocht. Het nadeel daarvan is dat het polster daardoor minimaal van vorm verandert. Dit verklaat mogelijk waarom een aantal polsters met nogal dik karton minder betrouwbaar bleken qua sluiting.

Het hygroscopisch effect is op zich een reden om het karton te behandelen tegen vocht of in ieder geval om het niet te dik te maken. Ook bij het gebruik van shims zou je eigenlijk waterafstoten materiaal moeten gebruiken. 

Leer

Dit is er in vele kwaliteiten, dun & dik, zacht & hard en met fijne en groffe structuur.
De functie van het leer is te zorgen voor een luchtdichte afsluiting van het toongat.
Leer is goed waterbestendig. Onder invloed van vocht blijft het stabiel van vorm.
Een ander eigenschap van leer is dat het niet alleen flexibel is maar zich in beperkte mate aanpast. Dit zie je terug in de ringvormige indrukken die toongaten achterlaten in het leer. Het voordeel daarvan is dat die vervorming de oneffenheden van een toongat compenseert. Er zijn reparateurs die deze eigenschap gebruiken door kleppen een nacht op een toongat te persen. Nadeel hiervan is dat de vervorming zich bij nieuwe polsters langzaam herstelt na het opheffen van de druk. Alleen als een instrument intensief bespeeld wordt is dit blijvend.

De flexibiliteit van het leer speelt ook een rol bij de geluiddemping. Dikker leer is stiller dan dun leer. 
Dun leer heeft meestal ook een fijnere structuur en daardoor een betere afsluiting dan dik leer met een groffere structuur. 
Nadeel is dat dun leer minder duurzaam is, sneller scheurt bij intensieve belasting.

Zacht leer lijkt ideaal. Het geeft een perfecte sluiting en minimaliseert bijgeluiden. Maar het dempt ook het geluid van de sax. Het dempt de trillingen in de sax meer dan een stevige polster. Het is een kwestie van smaak. Het beste is een compromis.

Kwaliteit van afwerking

Het is belangrijk dat de leren omtrekking van het polster strak om het vilt zit.
We zien verschillende problemen.

• Te Los
  • Soms zit het leer te los om het vilt in combinatie met een te zwakke achterzijde. Het leer bolt enigszins op en dat vaak ook onregelmatig. Door het strijken van het polster (en het krimpen van het leer kan dit worden verbeterd).
• Vervormd door resonator
  • Bij sommige polsters blijkt dat door te strak vastgezetten resonatoren (met name de dome-vormige type) het polster opbolt. Bij plaatsing in de cup bemoeilijkt dat het sluitend maken, met name als een cup niet goed gecentreerd voor het toongat zit.

De randen van polsters varieren van strak en recht tot los en soms bol of conisch. Bij dunner leer, stevig vilt en stevig karton is het gemakkelijker een rechte en strakke afwerking te realiseren.  Bij dikker leer, zacht vilt en dun karton is dat lastiger. Een strak en recht polster is beter te positioneren en te corrigeren en dus vooral voor de reparateur van belang.

Toelichting

Chanu

• Mooie kwaliteit polsters
• Gaan lang mee
• Prijs voor set voor alt
• Levertijd: duurt enkele weken, bestellen via e-mail, moeilijk communiceren
• Contact: http://www.herouard-benard.com/rc/tampon-saxophone/

Claripad

• Prijs: 40mm metaal - set alt
• Contact: https://www.claripad.de/ 

Chedeville

• Prijs: 40mm metaal - set alt
• Contact: https://chedeville-lelandais.com/product-category/saxophone/1tampons-pour-saxophone-soupleter

Ferrees

• Prijs: 40mm metaal $4,92 - set alt $56,65 
• Contact: https://www.ferreestoolsinc.com/search?q=pad+saxophone

Good Luck

• Redelijke kwaliteit polsters
• Leer wat grof
• Karton is vrij dik waardoor polster stug en vermoedelijk gevoelig voor vocht
• Prijs: 40mm metaal - set alt $11
• Levertijd: 4- 8 weken, bestellen via webshop of Alibaba, alleen in grote aantallen
• Contact: http://www.musicalpads.com/ 

Instrument Clinic USA

• Prijs: 40mm metaal $1.99 - Set alt $ 30.00
• Contact: http://instrumentclinicusa.com

• Redelijke kwaliteit
• Hard
• Niet duurzaam
• Levertijd
• Prijs: 40mm metaal - $3,08 set alt $ 53,80
• Contact: https://musicmedic.com/

Pisoni

• Goede en constante kwaliteit polsters
• Leer 
• Prijs: 40mm metaal € 4.77- set alt € 96,99
• Levertijd: 1 week, bestellen via webshop, kan per stuk.

Prestini

• Prijs: 40mm metaal - $2,60  set alt $40
• contact: https://zauberfloete-mannheim.de/index.php?main_page=product_info&products_id=239
• Contact: 

Rigotti

• Contact: https://www.rigotti.fr

Valentino 

• Prijs: 40mm metaal  3 euro - set alt ca. 48 euro (50 CHF)
• contact: http://www.jlsmitheurope.eu/

ZH melody

• Mooie kwaliteit polsters, maar kwaliteit niet constant
• leer soms te dun
• Karton is dik waardoor polster stug en vermoedelijk gevoelig voor vocht
• Prijs: 40mm metaal  $0,58 - set alt $11,00
• Levertijd: 8 tot 13 weken, bestellen via webshop kan per stuk, geen bevestiging bij bestelling, geen reactie op vragen.
• contact: http://www.zhmelody.com/prod.aspx#Saxophone%20Pads